ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΣΠΙΛΟΥΣ
Οι σπίλοι (κοινώς γνωστοί ως ελιές) υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους και αφορούν τον καλοήθη πολλαπλασιασμό κυττάρων που βρίσκονται φυσιολογικά στο δέρμα. Διακρίνονται στους:
- ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΣΠΙΛΟΥΣ (από τη γέννηση)
- ΕΠΙΚΤΗΤΟΥΣ ΣΠΙΛΟΥΣ (κατά τη διάρκεια της ζωής)
Εμφανίζονται σε όλα τα μέρη του σώματος, συχνότερα σε μέρη φωτοεκτιθέμενα. Η κληρονομικότητα συμβάλει στον αριθμό των σπίλων που μπορεί να εμφανίζει κάποιο άτομο. Ο δερματολόγος είναι ο ειδικός ιατρός για την εξέταση και τη διάγνωση των σπίλων. Οι σπίλοι μπορεί να εξαλαγούν κατά τη διάρκεια της ζωής των ανθρώπων, γι’αυτό θα πρέπει να ελέγχονται συστηματικά κάθε χρόνο ώστε να προλαμβάνεται η κακοήθης εξαλλαγή.
Ο δερματολόγος είναι υπεύθυνος για τη διάγνωση – παρακολούθηση – εξαίρεση (χειρουργική – LASER-SHAVE εκτομή).
- ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΜΕΓΑΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ
Ποικίλει σε μέγεθος, εμφανίζεται από τη γέννηση σε ποσοστό 1%. Διακρίνεται σε μικρό (<1,5 εκ), μεσαίο (1,5-10εκ ) και γιγάντιο ( >20εκ).
Το σχήμα του είναι στρογγυλό ή ωοειδές και η χροιά του ποικίλει από ελαφρά μελάγχρωση έως έντονα καστανή.
Η πιθανότητα ανάπτυξης κακοήθους μελανώματος σε έδαφος τέτοιου σπίλου είναι μεγάλη, ιδιαίτερα στους γιγαντιαίους, γι’αυτό και η παρακολούθηση από δερματολόγο είναι άκρως απαραίτητη.
- ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ ΜΕΛΑΝΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ
Διακρίνονται σε:
α – ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΟΙ
β – ΜΙΚΤΟΙ
γ – ΧΟΡΙΑΚΟΙ
δ – ΜΕΛΑΝΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΙ ΜΕ ΑΛΩ (ΣΠΙΛΟΣ ΤΟΥ SHUTTON)
- ΚΥΑΝΟΥΣ ΣΠΙΛΟΣ
Επίκτητος, κυανούς μπλε σπίλος, με πιθανό οζίδιο στην επιφάνεια. Λόγω της πιθανής εξέλιξής του σε κακοήθες μελάνωμα και την εμφάνισή του στην παιδική ηλικία, χρήζει παρακολούθησης από δερματολόγο.
- ΣΠΙΛΟΣ ΤΟΥ SPITZ
Εμφανίζεται κυρίως στα παιδιά στην περιοχή του λαιμού και της κεφαλής. Είναι καλοήθης και αναπτύσσεται γρήγορα.
- ΣΠΙΛΟΣ ΤΟΥ OTA –ITO
Oνομάζεται σπίλος του ΟΤΑ και εντοπίζεται στην περιοφθαλμική περιοχή και στην άνω γνάθο, ενώ όταν εντοπίζεται στον ώμο ονομάζεται σπίλος του ΙΤΟ.
- ΣΠΙΛΟΣ ΤΟΥ SPITZ
Καλοήθης σπίλος με μικρό οζίδιο. Αναπτύσσεται γρήγορα εντός λίγων μηνών.
- ΣΠΙΛΟΣ ΣΠΙΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ
Είναι μελαγχρωματικός με πολυάριθμες σκούρες καστανές κηλίδες και βλατίδες. Ο κίνδυνος εξαλλαγής του σε κακοήθες μελάνωμα επιβάλλει την αφαίρεσή του.
- ΕΠΙΔΕΡΜΙΚΟΣ ΣΠΙΛΟΣ
Σπίλος που εμφανίζεται στην πρώτη δεκαετία της ζωής και αυξάνεται σε μέγεθος. Είναι καλοήθης.
- ΣΜΗΓΜΑΤΟΓΟΝΟΣ ΣΠΙΛΟΣ
Εμφανίζεται σαν μια επιρμένη πλάκα, γεμάτη από πολλά μικρά κίτρινα ή πορτοκαλί επάρματα. Συνήθως εμφανίζεται με τη γέννηση και εντοπίζεται στο τριχωτό της κεφαλής. Μεγαλώνει κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και συνιστάται η αφαίρεσή του λόγω της πιθανής εξαλλαγής του σε βασικοκυτταρικό καρκίνο του δέρματος.
ΠΟΤΕ ΑΝΗΣΥΧΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΠΙΛΟΥΣ
Πρέπει να ανησυχούμε για τους σπίλους, διότι ένας σπίλος αποτελεί το έδαφος για να δημιουργηθεί ο κακοηθέστερος όγκος του δέρματος, το κακοήθες μελάνωμα. Η συμβολή της ηλιακής ακτινοβολίας είναι ο δεύτερος επιβαρυντικός παράγοντας για τη μετατροπή των μελανινοκυττάρων ενός σπίλου σε κακοήθη κύτταρα.
- ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΗΣΗ
Η δερματοσκόπηση είναι η διαγνωστική εξέταση, στην οποία πρέπει να υποβάλλεται ο ασθενής για την εξέταση των σπίλων. Η εξέταση αυτή προσφέρει σημαντική βοήθεια ώστε να έχουμε πρώιμη διάγνωση του μελανώματος. Είναι μη επεμβατική μέθοδος. Το δερματοσκόπιο εφαρμόζεται πάνω στον σπίλο χρησιμοποιώντας κάποια ειδική γέλη και μπορούμε να διακρίνουμε τα χαρακτηριστικά του σπίλου όσον αφορά τη συμμετρία, τα όρια, το χρώμα, τη διάμετρο και την εξέλιξη.
- ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΠΙΛΩΝ
Η τελευταίας τεχνολογίας μελέτη των σπίλων γίνεται με την χαρτογράφηση των σπίλων. Η εξέταση αυτή καταγράφει μέσω ηλεκτρονικού δερματοσκοπίου τα χαρακτηριστικά του σπίλου (Α Αsymmetry) ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ, (Β Borders) ΟΡΙΑ, (C Color) ΧΡΩΜΑ, (D Diameter) ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ, (E Elevetion/ Evolution) ΑΝΥΨΩΣΗ /ΕΞΕΛΙΞΗ. Τα στοιχεία αφού μελετηθούν, καταγράφονται ως αρχείο για τον κάθε σπίλο, με αποτέλεσμα να μπορούν να συγκριθούν μέσω ειδικού λογισμικού στην επόμενη επανεξέταση. Η ανάλυση και αποθήκευση των δερματοσκοπικών εικόνων του σπίλου γίνονται με τη χρήση ψηφιακής φωτογράφησης, χωρίς να τραυματίζουμε τον σπίλο. Η μέθοδος είναι ανώδυνη. Η χαρτογράφηση σπίλων πρέπει να γίνεται μια φορά τον χρόνο, εκτός εάν ο δερματολόγος κρίνει την επανεξέταση σε μικρότερο χρονικό διάστημα.
Η χαρτογράφηση αποτελεί την πιο αξιόπιστη μέθοδο για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη του καρκίνου του δέρματος και του κακοήθους μελανώματος.
- ΒΙΟΨΙΑ
Κάθε σπίλος που αφαιρείται χειρουργικά, θα πρέπει να υποβάλλεται σε ιστολογική εξέταση για να διαπιστωθεί με ακρίβεια η ταυτότητα του, η πιθανή ατυπία κυττάρων καθώς και η εξαίρεση του επί υγιών ιστών.
Όλοι οι άνθρωποι που έχουν έστω και λίγους σπίλους πρέπει να υποβάλλονται μια φορά το χρόνο σε τακτικό έλεγχο.
Όμως τα άτομα υψηλού κινδύνου που έχουν πιθανότητες να εμφανίσουν κακοήθες μελάνωμα, ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες:
- Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος ή μελανώματος
- Άτομα που έχουν πάνω από 50 σπίλους
- Άτομα με ιστορικό συσώρευσης ηλιακής ακτινοβολίας, όπως ηλιακά εγκαύματα ιδιαίτερα στην παιδική ή εφηβική ηλικία
- Άτομα με φωτότυπο 1 και 2(ανοιχτόχρωμα) και πολλαπλούς σπίλους
- Άτομα που εμφανίζουν συγγενή γιγαντιαίο μελανοκυτταρικό σπίλο
- Άτομα που εμφανίζουν το σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων. Το σύνδρομο αυτό αφορά άτομα με μεγάλο αριθμό άτυπων σπίλων. Οι άτυποι σπίλοι χαρακτηρίζονται από ανομοιομορφία στο χρώμα και στα όριά τους. Εμφανίζονται από την παιδική ηλικία και τα χαρακτηριστικά τους αλλάζουν κυρίως στην εφηβία. Η πιθανότητα εξαλλαγής τους είναι πολύ πιθανή μιας και το ποσοστό εξαλλαγής μπορεί να φτάσει το 15% εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Η παρακολούθηση τους επιβάλλεται με χαρτογράφηση από δερματολόγο.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους ο δερματολόγος καλείται να αφαιρέσει έναν σπίλο, όπως η ύποπτη εξαλλαγή του, η ήδη υπάρχουσα εξαλλαγή, η θέση ενός σπίλου, ο συχνός τραυματισμός του, καθώς και το αισθητικό πρόβλημα στον ασθενή. Η αφαίρεση γίνεται με τους εξής τρόπους:
- ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕ LASER. Οι σπίλοι που θα επιλεγούν να αφαιρεθούν με LASER θα πρέπει να είναι απόλυτα βέβαιο ότι δεν συντρέχουν λόγους υποψίας για κακοήθεια. Το πλεονέκτημα της αφαίρεσης LASER είναι ότι η θεραπεία είναι γρήγορη χωρίς να αφήνει σημάδια.
- SHAVE- EXCISION ( ΚΑΤ’ ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΣΠΙΛΩΝ ). Στην τεχνική αυτή εφαρμόζεται τοπική αναισθησία. Το προεξέχον τμήμα του σπίλου τέμνεται με ειδική λεπίδα και η βάση του υπολειμματικού τυχόν σπίλου εξαχνώνεται με CO2 LASER. Ο σπίλος που αφαιρείται μπορεί να δοθεί για ιστολογική εξέταση.
- ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΣΠΙΛΩΝ. Οι σπίλοι που έχουν υποψία για κακοήθεια πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά. Ο δερματολόγος είναι εξειδικευμένος για την αφαίρεση επί υγιών ορίων.
Στο ιατρείο μας, η κ. ΛΟΥΚΑΤΟΥ ΜΑΡΙΑ Δερματολόγος, έχει εξειδικευθεί στη μελέτη των σπίλων με τη μέθοδο της χαρτογράφησης και μπορείτε να έχετε έναν πλήρη έλεγχο για τους σπίλους σας καθώς και στην αντιμετώπιση οποιουδήποτε τύπου αφαίρεσης χρειασθεί.